39 - The lagging strand is replicated as Okazaki fragments

Donderdag 7 Augustus 2023  Messigny et Vantoux – Gevrey Chambertain km 1028-1059

De geduldige lezer van deze blog zal even wat tijd moeten stoppen in de kop van dit stukje en de informatieregel eronder om te kunnen duiden wat er nu allemaal aan de hand is, wat betekend die titel in hemelsnaam, wat heeft dat met de Camino te maken en waarom is op deze dag deze etappe gelopen? Ik zal het proberen uit te leggen.

De Camino de Santiago de Compostella is een pad dat loopt van een willekeurige plek op de aardbol via een willekeurige route naar de kathedraal in SdC. Dit is de grootste gemene deler van de Camino. Iemand die “de Camino doet” gaat dus vanaf een door hem of haar gekozen plek via een door hem of haar gekozen pad naar SdC. Sommigen doen dat met de fiets, anderen te voet. Onder de Caministen leeft een ongeschreven regel dat gemotoriseerde voortbeweging daar niet bij hoort, of in ieder geval zo weinig mogelijk. Naar SdC vliegen wordt niet gezien als “de Camino doen”.

Zoals je eigenlijk altijd ziet, wanneer mensen ideeën en gedachten delen, is de ene persoon wat fijner in de leer dan de ander. Sommigen vinden dat je “de Camino” alleen te voet hoort te doen, anderen vinden dat er een minimum afstand tussen je beginpunt en SdC hoort te zijn om je wandeling als Camino te mogen bestempelen, anderen vinden dat “een echte” Camino beleefd moet worden in herbergen, dat je je eigen spullen moet sjouwen (en je dus geen bagageservice mag gebruiken). Er wordt ook gezegd dat een Camino een levensbeschouwelijke (lees christelijke) achtergrond hoort te hebben. Als je een beetje doorleest op Camino Facebook groepen en op andere plaatsen waar mensen hun mening geven dan kun je in esoterische clubjes terechtkomen waar de Oud Gereformeerde Kerk nog jaloers op zou zijn (sprak de slang nou wel of niet, wel of geen TV, mag je eigenlijk wel lachen?).  Jon en ik zijn, laten we zeggen, Vrijzinnig Gereformeerd. De Camino moet vooral leuk zijn, levensbeschouwing kan ook geuit worden in hoe mooi de wolkenlucht is of hoe fijn het is om met je beste vriend te wandelen en die afstand, nou dat zit wel goed.

Een andere ongeschreven Camino regel is dat je het hele stuk in 1 keer moet doen. Doen wij niet, wij doen etappes. En ook dat je de hele afstand op volgorde doet, dus niet etappes gaan mixen. Ook daar hebben we ons niet aan gehouden, herinner je de etappe naar en van Woudrichem, die we vanwege Covid uitgesteld hebben en later, toen we al ver in het zuiden zaten, hebben ingehaald. Verder doen we het niet eens zo slecht maar ik moet de lezer waarschuwen dat de komende etappe of 10 tot 15 een rommeltje worden en dat begint vandaag met een etappe die ons de Bourgogne invoert, van Messigny et Vantoux  naar Gevrey Chambertain, van leuk dorpje net voor Dijon naar een wijndorp met 19 Grand Crus in de Bourgogne, geplakt tegen de lokale heuvelrug. Dat is het eerste deel van de titel. We zijn fast forward gegaan van Frain, aan de Romeinse heirbaan bij Contrexeville in de buurt naar Dijon, een flinke lap voorwaarts,waarin we ongeveer 7 etappes hebben overgeslagen. Waarom? Dat zit zo: een tijdje geleden zat ik bij Willy en Marianne thuis en we hadden het over de Camino, en we hadden het over de logistieke uitdaging van het Camino lopen, het gebruik van auto’s om van begin naar eind te komen enzo. “Goh”, zegt Willy, “komen jullie ook door de Bourgogne, want daar wil ik jullie chauffeur wel zijn”. Ik legde deze vraag naast de definiëring “pad dat loopt van een willekeurige plek op de aardbol via een willekeurige route naar de kathedraal in SdC” en ik zei hem “- tuurlijk, waarom niet?”. Het leek mij wel gezellig om dat te doen, en dat komt dan mooi overeen met een van de stelregels die Jon en ik hebben: het moet leuk en gezellig zijn. De betrokkenheid van andere mensen is voor ons iets dat we graag stimuleren. Vandaar dat we de route na Weiswampach bewust oostelijk hebben gehouden, richting de Bourgogne. Na de vorige etappe zijn we wat gaan puzzelen met tijd, we dachten nog wel een weekje weg te kunnen in de zomer en zo het gat tussen Frain en Dijon zo goed als te dichten, op misschien een of twee etappes na. Die twee etappes konden we dan mooi doen als we met de gezinnen in Frankrijk zijn en we van de Dordogne via de Bourgogne naar Weiswampach reisden. Madelon had een prachtig plekje geregeld in Gevrey maar in de tussentijd zijn we niet meer gaan wandelen en vinden we de rit naar Frain vanuit Gevrey te ver. We zijn nu hier, dus we lopen hier, zo simpel is dat. Vandaag deze etappe, naar het huisje toe, en morgen vanuit huis naar Beaune. Helemaal goed. Al puzzelend bedacht ik me dat we nog een gat hebben, namelijk die tussen Metz en Liverdun. Die lopen we in september dicht als we met de meiden op stap gaan. En in oktober doen we twee etappes boven Dijon en drie eronder, en dan moeten we ooit nog de drie etappes na Frain doen. Een lappendeken van etappes dus die me deden denken aan de moleculaire biologie van DNA. Hou je vast.

Je weet vast wel dat DNA een molecuul is met een mooie dubbele helix, een soort wenteltrap. Elke helix heeft een begin en een eind die we de 5’ en 3’ kant noemen en de helixen liggen in omgekeerde richting tegen elkaar aan. Het is alsof je een pijl hebt van een pijl en boog, met de punt en de veer. Je legt de punt van de ene pijl op de veer van de andere en vice versa. Als je hem dan in gedachten ook nog in elkaar kan draaien heb je ongeveer een DNA molecuul te pakken.

Als DNA verdubbeld wordt dan word de helix uit elkaar getrokken en dan wordt tegen de enkele streng een tweede streng gelegd. Zo worden dus de dubbele helix twee dubbele helices alleen….. Het verdubbelen van de helix kan alleen van de 5’ naar de 3’ kan van de helix, dus van de veer naar de punt  maar als je de helix opent heb je een 5’- 3’ streng en een 3’-5’ streng. Die laatste heet in het Engels de lagging strand. Die andere heet de leading strand, en die kan in een ruk worden verdubbeld, het DNA wordt uit elkaar getrokken en het DNA wordt van 5’ naar 3’ verdubbeld. Bij de lagging strand wordt er gewacht tot de streng iets verder open is en dan wordt er tegen de richting van het openen in een stukje DNA gemaakt. Meneer Okazaki heeft dat ontdekt, die zag dat er bij DNA replicatie allemaal kleine nieuwe DNA fragmentjes worden gemaakt en die zijn naar hem vernoemd. Voor een betere uitleg kun je hier kijken: https://en.wikipedia.org/wiki/Okazaki_fragments of https://www.youtube.com/watch?v=Qqe4thU-os8

Akkoord, dit verhaal is misschien wat nerdig, maar ik vond de analogie tussen het traject Metz-Dijon en de Okazaki fragmenten wel een aardige.

Tot zover de titel van dit verhaal. De wandeling zelf was ook zeer de moeite waard waarin we weer van alles hebben gezien en meegemaakt.

Zoals gezegd zijn we op vakantie in Frankrijk, en kozen we ook een paar dagen Bourgogne om etappes van de Camino te pakken. Madelon had een prachtig huisje gevonden en we lieten ons die ochtend door Madelon afzetten in Messigny zodat wij terug konden lopen naar het huisje en zij met de kinderen (Vera en Pien, Lena en Fiene) naar de Dijon kon om te shoppen. Helaas was er geen terrasje open dus de koffie liet zich nog even wachten. Al snel liepen we in het buitengebied en kwamen we interessante gewassen tegen die zich door Plantnet lieten determineren als boekweit en Luzerne. In Fontaine-les-Dijons kwamen we bij een abdij die geweid was aan Sint Bernard, een lokale geestelijke die jaren later ook nog de abdij van Clervaux stichtte en die Jon nog kende uit het boek De gang naar Canossa. Een belangrijke geestelijke zo rond het jaar 1000. Als snel liepen we de buitenwijken van Dijon in, langs de oever van een lokaal meertje waar Jon nog een babbeltje maakte met een visser die net een snoek (un brochet) van 103 cm had gevangen. Je zag hem nog liggen nahijgen tussen de waterplanten. En toen kwamen we aan bij wat ik heel mooi vond en iets waar ik naar had uitgekeken: Champnol. Dit is de oude abdij die gesticht was door een van de graven van Bourgondië, die hier de praalgraven van zijn familie wilde laten aanleggen en klauwen met geld stopte in kunstwerken. Ik had er uitgebreid over gelezen in de Bourgondiërs van Bart van Loo. Veel pracht en praal is weggehaald of tijdens de Franse Revolutie vernietigd maar de Mozesput van Claus Sluter was er nog en die wilde ik graag zien. Wij erheen, vanuit de stilte naar massatoerisme. Of nee, helemaal niet. De Mozesput stond op het terrein van een ziekenhuis, ergens op een leeg plein en er was, op een Aziatische dame na, helemaal niemand. Met open mond hebben we gekeken naar de prachtige beelden, wat een gezichtsuitdrukking, echt heel bijzonder.

Nog nagenietend liepen we verder door de stad en kwamen al snel aan de rand van een buitenwijk met huizen aan bakboord en wijnvelden aan stuurboord. Dit is de Côte d’Or, de breuklijn die ervoor zorgt dat er veel schelpjes in de grond zitten, en de structuur goed is voor wijnbouw. De breuk loopt tientallen kilometers naar het zuiden en die gaan we in de volgende etappes volgen. Dit is grand cru land! Na een biertje op het terras in Fixin liepen we de laatste kilometers tussen de druiven door naar Gevrey. Het is hier echt heel mooi. Willy had gelijk.